सिनेमा आणि टिव्ही मालिका मधिल भुमिका स्पष्ट
सिनेमे आणि टीव्ही मालिकांमध्ये पात्रांना दिली जाणारी आडनावे, त्यांचे वंश, सामाजिक स्तर, किंवा जात याबद्दल अनेक वेळा ठराविक सामाजिक पूर्वग्रह किंवा धारणांमुळे विचार केला जातो. खाली काही कारणे दिली आहेत जी तुमच्या प्रश्नाचे स्पष्टीकरण देऊ शकतात:
१. सामाजिक पूर्वग्रह आणि प्रतिष्ठा:
2.
✒️पियूष गोंगले गडचिरोली जिल्हा प्रतिनिधी✒️
📲 9423170716
चित्रपटसृष्टीत अनेकदा उच्चभ्रू किंवा प्रतिष्ठित आडनावे (जसे की शर्मा, वर्मा, कपूर) पात्रांसाठी वापरण्याची परंपरा आहे, कारण प्रेक्षकांमध्ये त्याचं चटकन स्वीकारलं जाण्याची शक्यता असते.
खालच्या जातीतील आडनावे (जसे की जाधव, भोई, कोळी) वापरली तर पात्रांबद्दल वेगळी धारणा तयार होऊ शकते, जी कधीकधी कथानकाच्या मागणीसाठी नसते.
२. प्रेक्षकांची मानसिकता:
काही प्रेक्षक अजूनही जातिव्यवस्थेशी संबंधित पूर्वग्रह बाळगून असतात. निर्माता-दिग्दर्शकांना वाटते की विशिष्ट आडनावे वापरल्यास पात्रांना स्वीकारण्यात अडथळे येऊ शकतात.
३. स्टिरिओटायपिंग टाळणे:
काही वेळा, विशिष्ट आडनावे दिल्यास पात्रांचे वर्तन किंवा भूमिकेचा ठसा समाजाच्या ठराविक प्रतिमांशी जोडला जातो, जो निर्माता टाळू इच्छितो. उदाहरणार्थ, ग्रामीण किंवा कामगार वर्गाच्या भूमिकांसाठीच खालच्या जातींची नावे वापरणे हे स्टिरिओटायपिंग मानले जाऊ शकते.
४. व्यावसायिक दृष्टीकोन:
मुख्य हिरो किंवा हिरॉइन ही पात्रं प्रेक्षकांच्या मोठ्या वर्गाशी जोडली जातात. आडनावे प्रामुख्याने “न्यूट्रल” ठेवली जातात, जेणेकरून कोणत्याही विशिष्ट गटावर भर न देता पात्रे सार्वत्रिक वाटतील.
५. कथेची मागणी आणि कथा लेखन:
जर कथा विशिष्ट जातीवर आधारित नसेल, तर बहुधा लेखक “जात-निरपेक्ष” आडनावे वापरण्याचा विचार करतात. यांमुळे कथेला व्यापक प्रेक्षक वर्ग मिळतो.
६. सिनेमात बदल होत असलेला*ट्रेंड:
सध्या, अनेक चित्रपट व मालिका सामाजिक वास्तव दाखवण्याचा प्रयत्न करत आहेत. त्यामुळे “खालच्या जाती”ची आडनावे वापरण्याचे प्रमाण वाढले आहे, विशेषतः जेव्हा कथा त्या सामाजिक स्तरांशी संबंधित असते. उदाहरणार्थ, “जय भीम”, “सैराट”, किंवा “आर्टिकल १५” यांसारख्या चित्रपटांनी हे दाखवले आहे.
निष्कर्ष:
चित्रपटसृष्टीतील हे बदल धीम्या गतीने होत आहेत. जातिव्यवस्थेशी संबंधित सामाजिक मानसिकता बदलण्यासाठी आणखी प्रयत्नांची गरज आहे, जेणेकरून सर्व प्रकारची आडनावे सकारात्मक दृष्टीने स्वीकारली जातील.